Büyükbaş Hayvanlarda Bağışıklık Sistemi

Tüm hayvanlar, mikroorganizmalar (bakteri, virüs, mantar, maya) ile dolu bir çevrede yaşamakta ve onlara konaklık yapmaktadır.

Sağlıklı büyükbaş hayvanlarda ön planda olmayan bağışıklık sistemi, hastalık durumlarında oldukça önem kazanır. Örneğin, güçlü bir bağışıklık sistemi karşısında patojen hale geçemeyen mikroorganizmalar, bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda patojen hale geçerek, hastalık oluştururlar.

Doğal Bağışıklık

Hastalıklara karşı ilk bariyer olup, fiziksel bariyer (deri, mukozal yapılar) ile birlikte sahip olduğu hücresel elemanlar ile koruma sağlar. Doğal bağışıklığın en temel özelliği, farklı mikroorganizmalara aynı yöntemle yanıt vermesidir.

Kazanılmış Bağışıklık

Hayvan, hastalığı geçirdikten sonra patojen mikroorganizmaya karşı özel olarak gelişen bağışıklıktır. Doğal bağışıklık sistemi vücuda giriş yapan patojen mikroorganizmaya karşı hemen savunma yaparken, kazanılmış bağışıklığın yanıt vermesi zaman almaktadır.

Doğal bağışıklığın temel yapı taşları, fiziksel bariyerler (deri, mukoza, tükürük ve gözyaşı akıntısı vb.) ve hücresel elemanlardır (lökositler). Fiziksel bariyerler, mikroorganizmaların vücuda girişini engellerken, hücresel yapılar, fagositik (yutma) özellikleri ile savunma oluştururlar.

Kazanılmış bağışıklık yanıtı, enfeksiyonu takiben birkaç gün içinde oluşur. Kazanılmış bağışıklık aktif ve pasif olmak üzere iki farklı yapıdan meydana gelir.

Aktif Bağışıklık

Aktif bağışıklık, patojen mikroorganizmaların doğal yolla bulaşması ardından bağışıklık sisteminin uyarılması şeklinde (doğal aktif bağışıklık), ya da hastalıklardan korunmak amacıyla insan veya hayvanların aşılanması (yapay aktif bağışıklık) ile oluşur.

Pasif Bağışıklık

Pasif bağışıklık ise, anneden yavruya kolostrum (ağız sütü), plasenta (yavru zarı), yumurta aracılığı (kanatlı hayvanlarda) ile antikor geçişinin sağlandığı doğal pasif bağışıklıktır. Ayrıca,başka bir hayvandan elde edilmiş hazır antikor bulunduran serumun aynı türden başka bir canlıya verilmesi ile de sağlanır.

Bağışıklık sistemi, sağlıklı büyükbaş hayvanın hayatlarını hastalıktan uzak sürdürebilmeleri için önemlidir ve karmaşık yapılardan oluşur. Bazı dış faktörler bağışıklık sistemi üzerinde belirleyici etkiye sahiptir. Bu faktörler, uygun ve yeterli beslenme, stres, aşılama, bakım şartlarıdır.

Büyükbaş hayvanlarda bağışıklık sisteminin zayıflaması, hastalıklara karşı duyarlılığın artmasına ve üretim ile ilgili problemlerin ortaya çıkmasına neden olur. Bu nedenle yetiştiricilikte, düşük stres yönetimi, düzgün beslenme, yeterli ve uygun aşılama programı gibi sürü yönetimi ile ilgili kilit faktörler iyi değerlendirilmelidir. Bağışıklık sisteminin temel özelliklerini kavramak daha iyi bir yönetim planının gerçekleştirilmesine de yardımcı olacaktır.

BenimSürüm Sığır Takip Programı ile hayvanların muayene ve aşı geçmişini kaydederek düzenli olarak takip edebilirsiniz. Muayene ve aşı takibine uygun bağışıklık sistemini daha sağlıklı takip edebilirsiniz.