Buzağıları her türlü hastalıktan korumak, özellikle süt çiftlikleri için sürünüzün sürdürülebilirliğini sağlamak için son derece önemlidir. Bu noktada, buzağı ovma buzağılar için ölümcül ve çiftlikler için maliyetli olabilir. İşte buzağılarınızı canlı tutmak için yapmanız gerekenler.
İşletmesinde buzağı ishalleri ile mücadele etmeye çalışan birçok yetiştirici vardır. Günümüzde hala büyük bir ekonomik kayba neden olan buzağı ishalleri ile ilgili birkaç bilgi paylaşmak yetiştiricilerimiz için faydalı olacaktır. İşletmenizdeki herhangi bir buzağıda ishal vakasına rastladığınızda ilk yapmanız gereken veteriner hekiminize başvurmaktır. Buzağı ishallerinin önlenmesindeki en etkin yol tedaviden ziyade korumadır. Buzağının doğduktan sonra ishale yakalanmaması için henüz anne karnındayken başlayan belirli protokoller bulunmaktadır. Bu protokollerin uygulanması buzağı ishallerini minimuma indirecek hatta işletmenizde buzağı ishallerinin görülmemesini sağlayacaktır. Bu protokolleri buzağı doğmadan önce ve buzağı doğduktan sonra olacak şekilde ayırabiliriz.
Buzağı doğmadan önce:
Yapılan bu aşılar soğuk zincirle muhafaza edildi mi? Soğuk zincir bozulduğu taktirde aşılar bozulmakta ve etkinlikleri azalmaktadır.
Anneye kuru dönemde yapılması gereken ve yavruyu doğduğu zaman patojenlere karşı koruyan aşılar yapıldı mı? Anneye zamanında yapılan aşıların koruyuculuğu, buzağı doğduktan sonra ağız sütü ile birlikte yavruya geçmektedir.
Buzağı doğduktan sonra
Doğumdan hemen sonra göbek kordonu temizliği yapıldı mı?
Doğumdan sonra buzağı yeterli düzeyde kurulandı mı?
Mekonyum (ilk dışkı) kontrol edildi mi?
Buzağı doğar doğmaz septisemi aşısı yapıldı mı?
Doğumdan sonra birkaç saat içinde uygun sıcaklıkta ve yeterli miktarda ağız sütü(kolostrum) verildi mi? Bunu takip eden saatlerde de kolostrum miktarları takip edilmelidir. Buzağıyı dış ortamdaki patojenlere karşı korumada anne sütünün büyük bir önemi vardır.
Buzağı sütü anneden mi biberondan mı emiyor? Anneden emdiği zaman ne kadar süt içtiğini bilmediğimiz için ve aynı zamanda memede çeşitli patojenlerin olma ihtimalinden dolayı ishale sebebiyet verebilir. Anneden emdirmek istiyorsak annenin meme temizliğine ve annenin bulunduğu ortamın temizliğine özen gösterilmelidir.
Emme refleksi doğuştan olmayan ya da az olan hayvanlar için sonda ile uygun sıcaklıkta ağız sütü verilmesi gerekir. Bu gibi durumlarda hekiminize başvurunuz.
Gereksiz antibiyotik kullanımından uzak durulmalıdır.
Buzağı bol altlıklı, kuru, temiz ve rüzgar almayan bir yere kondu mu?
Buzağı kulübesi var mı? Buzağı kulübeleri arasında yeterli mesafe var mı? Buzağı kulübeleri, buzağıların birbirlerini görebilecekleri fakat birbirleriyle temas edemeyeceği şekilde yerleştirilmelidir. Bu sayede hastalık geçişleri engellenebilir.
Buzağı kulübelerindeki altlık kuru ve temiz mi? Altlık hangi sıklıkla değiştiriliyor? Altığın temiz olmadığı durumlarda hastalıkların görülme sıklığı oldukça artmaktadır.
Sütü buzağıya vermeden önce ısısını kontrol ediyor musunuz? Özellikle kış aylarında hızla soğuyan sütün buzağıya verilmesi tehlikeli olmaktadır. Süt ısısı vücut sıcaklığında (36-37 °C) tutulmalıdır.
Biberonların düzenli kontrolleri yapılmalıdır. Eskiyen ve akıtan biberon başlıkları kullanılmamalıdır. Ayrıca lastik delikleri çok büyük olduğunda da hızlı süt akışından kaynaklı buzağıda sorunlar yaşanabilmektedir.
Buzağıların önünde temiz su var mı? Buzağıların önünde her zaman temiz su bulunmalıdır.
Buzağı başlangıç yemi vermeye başladıktan sonra hayvanların ne kadar tükettiğini kontrol ettiniz mi? Günlük kaç kilogram yem tükettiğini bilmek buzağının gelişimi için oldukça önemlidir.
Mecbur kalmadıkça yem değişimi yapmayın. Değiştirmek zorunda kalırsanız yeni yeme yavaş yavaş geçiş yapmalısınız.
