Sığır Yetiştiriciliğinde Aşılama Süreci
Aşılama sığır yetiştiriciliğin önemli bir parçasıdır. Yapılan aşı kadar yapıldığı zaman, hayvanın içinde bulunduğu ortam ve dönem de mutlaka dikkate alınmalıdır.
Sığır işletmelerinde hastalıklardan korunmanın en etkili yollarından biri aşılamadır. Aşılama programları, özellikle işletme genelinde bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde oldukça büyük bir öneme sahiptir. Fakat aşılamada bilinmesi gereken bir nokta vardır. Aşılar hastalıkların tamamen ortadan kalkmasını sağlamazlar. İşletme genelinde yapılan aşılar, hastalıkların işletmede daha az görülmesini, hastalık oluştuğu takdirde de hastalığın hafif geçirilmesini sağlar. Hastalığın tedavi edilmesinde harcanacak maliyet düşünüldüğünde, aşılama ile hastalıkların önlenmesi daha az maliyetli olmaktadır. Bu yüzden hem hayvan sağlığı hem de kârlılık açısından sürü genelinde aşılamanın yapılması önerilmektedir.
Buzağılık döneminden başlayan aşılamalar, düve ve erişkin dönemlerde de devam etmelidir. İşletmeler aşılama programlarını hazırlarken, yapılması gereken zorunlu aşılar ve işletmenin bulunduğu bölgeye göre opsiyonel aşılar dikkate alınmalıdır. Bazı aşılar resmi olarak zorunlu kabul edilmese de sığırcılık işletmeleri için olmazsa olmaz aşılardandır. Şap ve brusella aşıları bakanlık tarafından zorunlu kılınan aşılarken, septisemi aşısı zorunlu olmamasına karşın işletme için oldukça önemli bir aşıdır. Bu yüzden aşı programları hazırlanırken detaylı bir araştırma yapılmalı, düzgün ve periyodik bir aşılama programı hazırlanmalıdır.
Aşı programları hazırlanırken önemli olan bir diğer konu, hayvanın hangi dönemde olduğudur. Örneğin erişkin ineklerde iki önemli aşılama dönemi vardır. Bunlardan biri kuru dönem (gebeliğin son dönemleri), diğeri laktasyon dönemidir. Bu iki farklı dönemde yapılacak aşılar farklılık göstermektedir. Buna örnek olarak septisemi aşısı kuru dönemde yapılması gereken bir aşıdır. Bu aşının kuru dönemde yapılmasının sebebi, anneye yapılan aşının oluşturduğu bağışıklığın yavruya da transfer edilmesidir. Buzağı doğduktan sonra yeterli bağışıklığa sahip olabilmesi için kuru dönemde belirli aşıların yapılması oldukça önemlidir.
Aşıların hastalıklara karşı yeterli koruma sağlayabilmesi için bazı hususlara dikkat etmek gerekir. Bunlardan biri aşının korunmasıdır. Uygun ortamda, uygun sıcaklık derecelerinde saklanmayan aşıların etkinliği düşer ve bu yüzden de aşıdan beklenen koruma etkisi de ortadan kalkar. Dikkat edilmesi gereken diğer bir konu ise, aşının doğru bir şekilde uygulanmasıdır. Aşıların uygulama yerleri, uygulama esnasındaki asepsi ve uygulama dozları oldukça önemlidir. Özellikle iki doz yapılması gereken aşıların arasındaki süreye dikkat edilmesi gerekir. Yapılması gereken aşının ikinci doz zamanı geçtiğinde, ilk dozla birlikte istenen bağışıklık oluşmamaktadır.
Aşılama programınızı BenimSürüm Sürü Takip Programı’nda bulunan Sağlık Yönetimi Modülü’nde “Aşı” başlığı altında oluşturabilirsiniz. Bu modül ile seçtiğiniz aşının hangi hayvanlara uygulanması gerektiğini görebilir ve aşılanması gereken hayvanlarınızı seçerek bu aşıları kaydedebilirsiniz.
Aşılama ekranında seçtiğiniz bir aşının, hangi hayvanlara uygulanabileceği ile ilgili bilgilere ulaşabilir, bu bilgiler doğrultusunda otomatik olarak uygulanabilecek hayvanları listeleyebilirsiniz. Aşı uygulaması için listelenen hayvanlarınızın kulak küpesi ve şu anki durumları (gebe, taze, laktasyonda vb.) ile ilgili bilgilere de ulaşabilirsiniz. Gebe olan hayvanlarınızın ne zaman gebe kaldığı, tohumlanan hayvanlarınızın ne zaman tohumlandığı gibi bilgiler de bu ekranda mevcuttur. Ayrıca iki doz uygulanması gereken aşıların, ikinci doz zamanları geldiğinde sistem sizi otomatik olarak uyarır. Bu sayede aşılamalarınızı uygulayıp kaydettikten sonra, doz tekrarı geldiğinde hiç zaman kaybetmeden uygulama yapabilirsiniz.
