Süt İneklerinde Meme Sağlığı Üzerine Yem Niteliğinin Etkisi
Sütteki somatik hücre sayısı, hayvansal üretimde süt ineklerinde meme sağlığı bakımından iyi bir gösterge olarak kullanılır. Zira mastitis etmenlerinin memeye girmesi, bu sırada yapılacak yemleme hataları sütte somatik hücre sayısının artmasına neden olur.
Dolayısıyla sütte hücre sayısının artması, uygulama koşullarında ineklerde mastitis için gerçek bir sinyaldir ve bu artışın üretici tarafından en kısa sürede ciddiye alınması gerekir. Böylece daha kısa sürede mastitisin gerçek nedenleri tahmin edilebilir ve olası yeni enfeksiyonlardan kaçınılabilir. Sonuçta amaca uygun önlemler alınabilir ve gereken işlemler yapılabilir.
Mastitis Tespit Cihazı ile her sağımda hayvanınızın sütünü analiz ederek ineklerde mastitis teşhisini erkenden görebilirsiniz. Bu sayede önlemlerinizi en erken zamanda alarak, hayvanınızı meme yangısı probleminden uzak tutabilirsiniz.
Sütte Somatik Hücre Sayısının Ölçülmesi
Sütteki Somatik hücre sayısı ile memede süt bezlerinin sağlığı ve işlevleri arasında oldukça yakın bir ilişki vardır. Bu hali ile sağlıklı meme yapısına sahip olan hayvanlardan elde edilen sütlerde, hayvanın laktasyon sayısı ve laktasyon sürecine bağlı olarak hücre sayısı, 125.000/ml kadardır. Meme dokusu hasarlı olduğunda ise memede vücudun kendine özgü savunma sistemi yeterince aktif olmadığından sütte hücre sayısı artar.
Hücre Sayısının Artması veya İneklerde Mastitis İçin Olası Nedenler
Meme Çeyreklerindeki Enfeksiyon:
Bakterilerin meme dokusuna girmesi ve çoğalması, vücudun kendine özgü savunma hücrelerinde (öncelikle beyaz kan küreciklerinde) kitlesel bir artışa neden olur. Böylece ilgili meme lobundan elde edilen sütlerde hücre sayısı artar.
Stres:
İleri yaz evresinde ortaya çıkan sıcaklık stresi, uzun süreli hayvan nakilleri, sağımın 12 saatten daha uzun süre içinde yapılmaması halleri (memede süt kalması, kızgınlık) hatta ekstremitelerdeki ağrılar-iltihaplanmalar ve büyük olasılıkla bazı bireysel hayvanlardaki duyarlılık ve sinirlilik hallerinin artması her 4 meme lobundaki hücre sayısının artmasına neden olabilir.
Bir Önceki Laktasyonda Memede Meydana Gelen İltihaplanmalar:
İneklerde Mastitis ile sütteki hücre sayısında meydana gelen artış, meme dokusunda meydana gelen hasar düzeyine bağlı olarak haftalarca, hatta aylarca devam edebilir, iltihaplanmanın veya enfeksiyonun tam olarak sağılamaması hallerinde sütte hücre sayısı artışına bazı durumlarda bir sonraki laktasyon döneminde dahi rastlanabilir.
Laktasyonun Sonlanması:
Sağlıklı memeye sahip ineklerde süt ile boşaltılan hücre sayısı laktasyon boyunca, hemen hemen hep aynı düzeydedir. Sadece laktasyonun sonlarına doğru süt verimi hızla azalır, dolayısıyla her ml sütteki hücre konsantrasyonu artar başka bir ifadeyle her ml sütteki hücre sayısı laktasyon sonlarına doğru artar. Bundan dolayı sağımı ilerlemiş süt ineklerinde çoğu zaman sütteki hücre sayısı daha yüksek bulunur. Ancak tek bir meme lobunda hücre sayısının hızla artması, olası bir enfeksiyon olduğunun ciddi bir kanıtı olarak ele alınabilir.
Laktasyon Sayısı:
Hayvan yaşlandıkça, laktasyon sayısına bağlı olarak sütle boşaltılan hücre sayısında artışın olduğu yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Örneğin süt ineklerinde meme sağlığı yerinde olan 8 yaşındaki bir hayvanda sütteki hücre sayısı ortalama 200.000/ml kadar tespit edilmiş iken 1. laktasyonunda bulunan bir hayvanın sütünde hücre sayısı en çok 80.000/ml kadardır. Bu sayılar memenin sağlıklı olduğunun kanıtı olarak dikkate alınmaktadır.
Sağım ve Hatalı Sağım Sistemi:
Sağım tekniğinde yapılan her hata meme dokusu veya salgı bezlerinde hasara neden olur. Meme; buna, sütte hücre sayısını artırmakla cevap verir. En sık rastlanan hatalar kör sağım ve vakum şiddetinin ayarlanamamasıdır. Bu arada sağımcının sıklıkla değiştirilmesi ve vakum düşüklüğü de sütte somatik hücre sayısının artmasında etkin olabilir.
